Ελληνική Κρουαζιέρα: Αλήθειες και ψέματα

Τα τελευταία χρόνια πολύς λόγος γίνεται για την ελληνική κρουαζιέρα και τον τρόπο ανάπτυξής της δεδομένου ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία, ο κλάδος αυτός παγκοσμίως δείχνει να είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος τομέας του τουρισμού. Ιδιαίτερη εστίαση γίνεται στο cabotage για το οποίο εκπρόσωποι τουριστικών φορέων και όχι μόνο, ζητούν την κατάργησή του προβάλοντάς το ως το κυρίως εμπόδιο που στερεί από την ελληνική οικονομία έσοδα έως και 500 εκ. ευρώ ετησίως, όπως αναφέρεται σε δημοσιεύματα των εφημερίδων.

Το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο (cabotage) δεν επιτρέπει σε κρουαζιερόπλοια που δεν φέρουν σημαία κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιβιβάσουν και να αποβιβάσουν τουρίστες σε κάποιο ελληνικό λιμάνι.

Παρ όλες τις δυσκολίες (cabotage, υποδομή κλπ) έκθεση που παρουσιάστηκε σε συνέδριο του European Cruise Council ανέδειξε την Ελλάδα δεύτερο δημοφιλέστερο ευρωπαϊκό προορισμό για το 2008, μετά την Ιταλία, για την πραγματοποίηση κρουαζιέρας. Σύμφωνα με προ μηνών δημοσίευμα, κύκλοι που αχολούνται με την κρουαζιέρα και τάσσονται ανεπιφύλακτα υπέρ του προστατευτισμού που ισχύει σήμερα, υποστήριζαν ότι «αν δεν υπήρχε το εμπόδιο του θεσμικού πλαισίου η χώρα μας θα μπορούσε να βρισκόταν στην πρώτη θέση, μακράν της Ιταλίας απολαμβάνοντας τεράστια οικονομικά οφέλη».

Το συμπέρασμα του Forum «Ελλάδα: Διεθνής Κόμβος Κρουαζιέρας της Ανατολικής Μεσογείου» που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο 2006 ήταν ότι «η δημιουργία κόμβου στην Ελλάδα για την Αν. Μεσόγειο θα αποδώσει πολλαπλά οφέλη στον Ελληνικό τουρισμό. Με τους κατάλληλους χειρισμούς, την άρση των αντικινήτρων και τη δημιουργία επενδύσεων, η κρουαζιέρα μπορεί να αποδώσει 5.000.000 τουρίστες στον ελληνικό τουρισμό και την οικονομία στα επόμενα χρόνια».

Ειδικότερα, τα 10 σημαντικότερα συμπεράσματα στα οποία αναφέρθηκε ο τότε πρόεδρος του ΗΑΤΤΑ κ. Γιάννης Ευαγγέλου ήταν:

Η Ελλάδα, αν ακολουθήσει το παράδειγμα της Ισπανίας και της Ιταλίας που δεν επιβάλουν περιορισμούς, θα μπορέσει να εξασφαλίσει ένα μεγάλο μερίδιο της αγοράς της κρουαζιέρας και να φτάσει σε λίγα χρόνια ακόμη και τα 5 εκατομμύρια τουρίστες.

Η κρουαζιέρα παγκοσμίως προσελκύει 11.000.000 πελάτες το χρόνο με 3,2 εκατομμύρια να προέρχονται από την γρήγορα αναπτυσσόμενη Ευρωπαϊκή αγορά.

Οι δυνατότητες απασχόλησης θα αυξηθούν τόσο για Έλληνες ναυτικούς όσο και για μια σειρά επαγγελμάτων (ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, τροφοδότες πλοίων, κ.λ.π.) όπως έγινε π.χ. και στη γειτονική Ιταλία.

Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τις μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας να εγκατασταθούν σε ελληνικά λιμάνια (άμεσα στον Πειραιά και το Ηράκλειο και στη συνέχεια θα ακολουθήσουν και άλλα εναλλακτικά όπως π.χ. Θεσσαλονίκη. .

Η ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην Μεσόγειο αναμένεται να είναι ραγδαία και στα επόμενα χρόνια θα αρχίσει να πλησιάζει και την Καραϊβική.

Οι προσεγγίσεις πλοίων θα αυξηθούν στο σύνολο της χώρας γιατί δεν θα υπάρχουν πια μεγάλες αποστάσεις από τα Home Ports. Έτσι τα δρομολόγια των κρουαζιερόπλοιων θα μπορούν να προγραμματίζουν πολύ περισσότερες προσεγγίσεις και σε περισσότερα ελληνικά λιμάνια.

Αρκεί όμως απλά η άρση του cabotage για να αναπτυχθεί η ελληνική κρουαζιέρα και να επαληθευτούν αυτές οι προβλέψεις; Όχι λέει ο κ. Ανδρέας Στυλιανόπουλος, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ταξιδιωτικού οργανισμού Navigator, αφού η Ελλάδα υπολείπεται σε σχέση με άλλες χώρες στο τομέα των υπηρεσιών προς τα κρουαζιερόπλοια. Οι σύγχρονες υποδομές αποτελούν βασικά στοιχεία για την ανάπτυξη ενός λιμένα ανάπτυξης κρουαζιέρας. Οι προβλήτες για απρόσκοπτη προσβασιμότητα από τη θάλασσα, οι άρτιες λιμενικές υπηρεσίες αλλά και η γειτνίαση με αεροδρόμια και ξενοδοχειακές μονάδες είναι μερικές από τις παραμέτρους που πρέπει η πολιτεία να λάβει υπόψη και να επιλυφθεί άμεσα για να δώσει λύσεις.

Ένα ακόμη ‘αγκάθι’ είναι κι αυτό της σύνθεσης των πληρωμάτων που αποτελεί μία συνεχή διαμάχη μεταξύ των εταιριών και των εργαζομένων, αλλά για τους ευνόητους λόγους ποτέ δεν ασχολήθηκε σοβαρά καμία κυβέρνηση με το θέμα αυτό.
«Κανένας πολιτικός δεν θέλησε να αναλάβει καμία ευθύνη στον τομέα αυτό, περίμενε να περάσει η θητεία του με διάφορες υποσχέσεις και στο τέλος το άφηνε για τους ..επόμενους», λέει ο κ. Ανδρέας Ποταμιάνος, οποίος επανέρχεται δυναμικά στην κρουαζιέρα.

Κι ενώ πληθαίνουν οι φωνές για την άρση του cabotage οι ασχολούμενοι σε αυτό τον τομέα και οι πλέον αρμόδιοι, προσπαθούσαν μέχρι σήμερα να πετύχουν μία συνάντηση για να συζητήσουν το θέμα σοβαρά αλλά μάταια. «Στείλαμε γράμμα στους αρμόδιους να μας δεχθούν και να συζητήσουμε. Ουδέποτε πήραμε απάντηση», λέει ο κ. Χάρης Παπαχαραλάμπους γενικός διευθυντής marketing και πωλήσεων της Louis Hellenic Cruises, της μόνης εταιρίας που εκπροσωπεί την ελληνική κρουαζιέρα. Όσο για το cabotage λέει «ναι στην κατάργησή του αλλά με προϋποθέσεις. Αυτό θα είναι καλό και για τους Έλληνες ναυτικούς».

«Το cabotage το θίγουν πολλοί γιατί θέλουν να επιβιβάζουν από τον Πειραιά κόσμο, αλλά δεν είναι το θέμα αυτό. Δεν αρκεί να λέμε μόνο ότι θα άρουμε το cabotage. Δεν αρκεί μόνο η ελληνική σημαία. Οι στόλοι ανανεώνονται και οι απαιτήσεις των επιβατών διαφοροποιούνται. Πρέπει να είμαστε σε θέση να προσφέρουμε στον πελάτη και την άνεση και την ποιότητα την οποία επιζητεί», τονίζει ο κ. Κώστας Βελουδάκης, άτομο με πολυετή πείρα κι ένα από τα πιο έμπειρα στελέχη στον τομέα αυτό.

«ΗΑΤΤΑ, ΕΞΑ-Α και άλλοι ζητούν τη κατάργηση του cabotage. Δεν έχουν λάβει υπόψη τους τις παραμέτρους και δεύτερον, έχει γίνει ποτέ ένας σοβαρός διάλογος με τους ανθρώπους που γνωρίζουν καλά τον τομέα της κρουαζιέρες; Δεν ξέρω ποιους φωνάζουν. Εμάς δεν μας έχουν φωνάξει ποτέ. Προσωπικά εμένα, που είμαι και σύμβουλος της κυβέρνησης της Βραζιλίας για τα ίδια θέματα».

Ο κ Βασίλης Χατζόπουλος με 30 έτη παρουσίας στην αγορά της κρουαζιέρας εστιάζει στη μαρτυρία του από τις ετήσιες συναντήσεις sea Trade όπου οι ξένες εταιρίες επανηλλημένως έχουν ζητήσει να ανοίξει το λιμάνι του Πειραιά στους διεθνείς πλόες ως σταθμός επιβίβασης ( home port), αλλά, σημειώνει, οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρίες, Πολιτεία και αρμόδιοι φορείς για δικούς του λόγους ο καθένας δεν έδωσαν την πρέπουσα σημασία μέχρι σήμερα, κάτι που θα οφελούσε την ελληνική οικονομία και δεν θα λειτουργούσε ανταγωνιστικά προς τις ελληνικές εταιρίες οι οποίες, παρά τον προστατευτισμό, καταποντίστηκαν.

Ο κ. Γιώργος Ποταμιάνος εφοπλιστής που δραστηριοποιείται στη ναυτιλία με έδρα τη Λισσαβόνα εκφράζει τις αντιρρήσεις του για τα μεγέθη που αναφέρονται γύρω από την κρουαζιέρα, θέτοντας το ερώτημα στις αναφορές ότι το 2008 η κρουαζιέρα στην Ευρώπη πρόσφερε εργασία σε 311.215 άτομα, πόσοι από αυτούς είναι Ευρωπαίοι πολίτες;
Χαρακτηρίζει τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια δουλεμπορικά με ανασφάλιστους, ενώ υποστηρίζει ότι η ελληνική εταιρία κρουαζιέρων είναι μη αναταγωνιστική λόγω των απαιτήσεων των συνδικάτων για τους Έλληνες ναυτικούς, που έχουν φτάσει σε σημεία.. τρελοκομείου. «Οι μισθοί των Ελλήνων αξιωματικών δεν είναι πολύ ακριβοί, αυτοί που είναι ακριβοί είναι οι μισθοί των κατωτέρων πληρωμάτων που είναι και οι πιο πολλοί σε ένα κρουαζιερόπλοιο» λέει ο κ Γ. Ποταμιάνος. «Το κυριότερο είναι ότι δεν δουλεύει ο Έλληνας Ναυτικός» και συνιστά να «βάλουν όλοι νερό στο κρασί τους». Προβλέπει ότι «θα δούμε και πτωχεύσεις μεγάλων εταιριών. Αυτά που κερδίζουν δεν καλύπτουν τα έξοδα. Χρηματιστήρια, δάνεια, …πως βγαίνεις αν έχεις 100 εκ. ζημιά;;;».

(Διαβάστε στη διπλανή στήλη το άρθρο του κ. Γ. Ποταμιάνου που θα συζητηθεί).

Όσον αφορά σε κρατικό επίπεδο, πρόσφατα η υπουργός Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Λούκα Τ. Κατσέλη, αναφέρθηκε στο σχέδιο της κυβέρνησης να αναδειχθεί η ιδιαίτερη σημασία της κρουαζιέρας στην οικονομική ανάπτυξη και την προσέλκυση επενδύσεων.

Τόνισε την ανάγκη να συνδεθεί ο τομέας της κρουαζιέρας με την ελληνική οικονομία, με επιθετικότερη πολιτική σε θέματα προσέλκυσης επενδύσεων και αναβάθμισης των λιμενικών υποδομών της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, εξήγησε, έχει ήδη εξαγγελθεί η σύσταση δύο επιτροπών διαβούλευσης για τις θαλάσσιες συγκοινωνίες και τον θαλάσσιο τουρισμό, όπου θα εξετασθούν και όλα τα θέματα που άπτονται του ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου.